Το ατμόπλοιο « Πατρίς »
Το ναυάγιο
Το « Πατρίς » βυθίστηκε μετά από πρόσκρουση σε ύφαλο κοντά στην Κέα το 1868, ενώ εκτελούσε το δρομολόγιο Πειραιάς – Σύρος, σε καλές καιρικές συνθήκες. Οι ευθύνες του ναυαγίου βάρυναν αρχικά τον πλοίαρχο Ν. Αγγελικάρα, ο οποίος όμως αθωώθηκε αργότερα από το ναυτοδικείο. Δεν υπήρξαν θύματα, καθώς όλοι οι επιβάτες βγήκαν σώοι στη στεριά, αλλά η οικονομική ζημία για την Ελληνική Ατμοπλοϊκή Εταιρεία ήταν μεγάλη. Το πλοίο, το οποίο κόπηκε στα δύο από την σφοδρή σύγκρουση, σήμερα βρίσκεται βυθισμένο σε βάθος περίπου 50 μέτρων. Από το 1980 αποτελεί δημοφιλές αξιοθέατο για όσους ασχολούνται με τις καταδύσεις, καθότι αποτελεί ένα θαυμάσια διατηρημένο ναυάγιο.
Το επιβατηγό ατμόπλοιο « Πατρίς » ήταν ένα από τα πλοία της Ελληνικής Ατμοπλοϊκής Εταιρείας, της πρώτης ατμοπλοϊκής εταιρείας που ιδρύθηκε στην Ελλάδα. Κατασκευάστηκε ύστερα από παραγγελία του πρώην βασιλιά Όθωνα, στην Αγγλία το 1860. Ήταν ένα πολυτελές πλοίο, σιδερένιας κατασκευής, μήκους 217 ποδών, πλάτους 28 ποδών, 787 κόρων, 700 τόνων και 180 ίππων. Έκαιγε κάρβουνο που τροφοδοτούσε την ατμομηχανή, η οποία κινούσε τους δύο τροχούς του. Διέθετε ωστόσο και ιστία.
Έκθεση « Πατρίς – απολεσθέν το 1868 »
Το Βιομηχανικό Μουσείο οργάνωσε από τον Αύγουστο του 2010 έως τον Ιούνιο του 2011 έκθεση για την ιστορία της Ελληνικής Ατμοπλοΐας, στο πλαίσιο της οποίας εκτέθηκαν τα αντικείμενα που ανελκύσθηκαν το 2006 από το ναυάγιο του τροχήλατου ατμόπλοιου «Πατρίς».
Πρόκειται για μιά πρωτόγνωρη ενέργεια στον Ελλαδικό χώρο, αφού περιλαμβάνονται σε αυτή η πραγματοποίηση ιστορικής έρευνας και ανελκύσεων, αλλά ταυτόχρονα και το «γύρισμα» ντοκιμαντέρ βάσει δραματοποιημένου σεναρίου.
Η κινηματογράφηση του ντοκιμαντέρ ξεκίνησε τον Οκτώβριο του 2006, ως συμπαραγωγή του Βιομηχανικού Μουσείου και της Ε.Ρ.Τ. Α.Ε., ενώ οι προετοιμασίες για την υλοποίησή του είχαν διαρκέσει τουλάχιστον δύο χρόνια. Στόχος της ταινίας είναι να κάνει γνωστό το θέμα σε διεθνές επίπεδο. Κατά την διάρκεια του ντοκιμαντέρ ανελκύσθηκαν ο ένας από τους δύο τροχούς από βάθος 52 μέτρων, καθώς και διάφορα άλλα ευρήματα.
Η συμμετοχή του Βιομηχανικού Μουσείου στις δαπάνες εξασφαλίστηκε χάρη στη χορηγία της Οικογένειας Γ. Μ. Πατέρα, χορηγία η οποία στη συνέχεια επεκτάθηκε και καλύπτει τις δαπάνες συντήρησης του ανελκυσθέντος τροχού που πραγματοποιείται στο πλαίσιο ερευνητικού προγράμματος του ΤΕΙ Αθήνας και του Εθνικού Μετσόβιου Πολυτεχνείου.
Βράβευση ντοκιμαντέρ « Πατρίς »
Το Βιομηχανικό Μουσείο έλαβε τη διάκριση για το ντοκιμαντέρ « Πατρίς – απολεσθέν το 1868 », συμμετέχοντας στο International Film and Video Festival που διοργανώθηκε από το Archaeology Channel και πραγματοποιήθηκε στις 18 με 22 Μαΐου του 2010 στο Soreng Theater, Hult Center for the Performing Arts στο Eugene, Oregon των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής.
Στο φεστιβάλ δήλωσαν συμμετοχή 100 ταινίες από 32 χώρες. Από αυτές επιλέχθηκαν να διαγωνιστούν 19 ταινίες. Το « Πατρίς – απολεσθέν το 1868 » κέρδισε το Πρώτο Βραβείο Καλύτερου Ντοκιμαντέρ, καθώς επίσης και το Βραβείο Καλύτερης Κινηματογράφησης. Πρόκειται για μια αξιόλογη διάκριση, καθώς η ελληνική παραγωγή συναγωνίστηκε και κέρδισε διεθνή ντοκιμαντέρ καταξιωμένων παραγωγών όπως το National Geographic και το History Channel.