Τον Ιούλιο του 2010 ολοκληρώθηκε η μετατροπή του Σκαγιοποιείου Γεωργίου Αναιρούση σε μουσείο, το οποίο στοχεύει στη βιωματική εμπειρία των επισκεπτών, συνδυάζοντας την έκθεση των αυθεντικών αντικειμένων με τις νέες τεχνολογίες και διατηρώντας τον ελάχιστο δυνατό βαθμό επέμβασης στο κτιριακό κέλυφος. Το Σκαγιοποιείο Αναιρούση αποτελεί τμήμα του δικτύου κτιρίων του Βιομηχανικού Μουσείου Ερμούπολης – Κέντρου Τεχνικού Πολιτισμού.
φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος
Το εργοστάσιο “κυνηγετικών σφαιριδίων” λειτούργησε για πρώτη φορά το 1889. Αποτελείται από τον πύργο ψύξεως, ύψους περίπου 20μ και τα περί αυτόν ισόγεια τμήματα. Σήμερα διασώζεται αυτούσιο, με σημαντικό τμήμα του αυθεντικού μηχανολογικού εξοπλισμού και θεωρείται από το βρετανικό ινστιτούτο Ironbridge ως η πληρέστερη μονάδα στο είδος της σε ολόκληρη την Ευρώπη. Το 1989 κρίθηκε διατηρητέο από τη Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του ΥπΠοΤ. Στη συνέχεια αγοράστηκε από το Δήμο Ερμούπολης με σκοπό να αποτελέσει τμήμα του ΚεΤεΠο-ΒΜΕ και του μουσειακού συγκροτήματος που αναδεικνύει την βιομηχανική κληρονομιά της Σύρου, μοναδική για τα ελληνικά δεδομένα. Οι επεμβάσεις που έγιναν στο κτίριο τα τελευταία χρόνια περιορίστηκαν στις ελάχιστες απαραίτητες εργασίες στήριξης στον πύργο ψύξης του μολύβδου, την αντικατάσταση της φθαρμένης στέγης, τη διάσωση του εξοπλισμού και τον καθαρισμό του εσωτερικού χώρου, με σκοπό να αναδειχθεί το κτίριο ως αυτοτελής μουσειακή ενότητα που επιδεικνύει στον επισκέπτη τη διαδικασία παραγωγής σκαγίων από μόλυβδο.
φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος
Με τη μουσειολογική παρέμβαση στο κτίριο, σήμερα ο επισκέπτης μπορεί όχι μόνο να δει αλλά και να δουλέψει τις μηχανές, να ακούσει τις μαρτυρίες των τελευταίων εργατών και να ταξιδέψει μέσα από τις οπτικοακουστικές παραγωγές σε άλλες εποχές. Η έκθεση τελειώνει με μια σύντομη ενημέρωση του επισκέπτη σχετικά με τη διανομή των προϊόντων του μικρού εργοστασίου Αναιρούση, καθώς και με αναφορά σε άλλα αντίστοιχα εργοστάσια με τον χαρακτηριστικό πύργο ψύξης ανά τον κόσμο.
Για τα άτομα με μειωμένη όραση, τα κείμενα διατίθενται και σε κατάλογο στη γραφή Braille.
φωτογραφία: Γιώργης Γερόλυμπος
Το Μάρτιο του 2011 το έργο διακρίθηκε με έπαινο στον Πανελλήνιο Διαγωνισμό Υλοποιημένου Αρχιτεκτονικού Έργου του ΣΑΔΑΣ-ΠΕΑ, στην Κατηγορία «Εικαστική Παρέμβαση σε Κτιριακό Κέλυφος».
Το Σκαγιοποιείο είναι επισκέψιμο τις ημέρες και ώρες που λειτουργεί η μόνιμη έκθεση και έχει κοινό εισιτήριο με αυτήν. Για την επίσκεψή σας παρακαλούμε να απευθύνεστε στην υποδοχή του κεντρικού κτιρίου, επί της οδού Γ. Παπανδρέου.
Για το έργο εργάστηκαν οι εξής συντελεστές:
Επιμέλεια – συντονισμός
Κωστής Μπιτζάνης, τέως Διευθυντής ΚεΤεΠο-ΒΜΕ
Μουσειολογικός σχεδιασμός και επιμέλεια-κείμενα
Περσεφόνη Καραμπάτη, ιστορικός μουσειολόγος
Αρχιτεκτονικός-μουσειολογικός σχεδιασμός και επιμέλεια
Ερατώ Κουτσουδάκη, αρχιτέκτων μουσειολόγος
Εικαστική επιμέλεια και οπτικοακουστικές παραγωγές
Linea Design
Αποκατάσταση-συντήρηση εξοπλισμού
Βαρθολομαίος Ριγούτσος, υπεύθυνος συντήρησης και αποκατάστασης μηχανών Βιομηχανικού Μουσείου
Μετάφραση κειμένων
Ισμήνη Χλιόβα
Ψηφιακή εκτύπωση
Nousias design office
Κατασκευές
Ιωσήφ Ξανθάκης
Συνεργάστηκε
Μύριαμ Μαρούλη, φοιτήτρια ΤΜΣΠΣ Πανεπιστημίου Αιγαίου